Đình làng Thuận Bài - Quảng Trạch Quảng Bình

Du khách đi trên con đường thiên lý Bắc Nam, trước khi qua cầu Gianh, có thể dừng chân để ngắm một phong cảnh đẹp, phía Tây là dãy Trường Sơn hùng vĩ, dòng sông Gianh xanh ngắt bao quanh. Ẩn hiện trong màu xanh muôn trùng đó thấp thoáng mái đình giữa vòm lá của những vườn nhãn thơm ngon nhất vùng, phía Đông là cánh đồng rộng nối liền với những cồn cát chạy dài tựa như tấm bình phong che chắn trước biển cả. Làng Thuận Bài nằm cách cầu Gianh 2km về phía Bắc, là một làng quê phồn vinh và trù phú. Ngôi đình nằm ở vị trí trung tâm của làng trên một khoảng đất cao và bằng phẳng.

Đình làng Thuận Bài là di tích lịch sử - cách mạng của vùng đất địa đầu Bắc sông Gianh. Trải qua các thời kỳ đấu tranh dựng nước và giữ nước, đình được nhân dân địa phương dựng vào nửa đầu thế kỷ XVI để ghi nhớ công lao của vị nhất tổ có công khai khẩn lập làng là Đường Quốc Công Trần Đạt.

Vào cuối thế kỷ XIV, Nhà Trần lâm vào tình trạng rối ren, Hồ Quý Ly đã cướp ngôi nhà Trần. Vì không chịu khuất phục nên một vị Tôn Thất nhà Trần là Trần Đạt đã chạy vào miền Trung đến bờ Bắc sông Gianh vỡ hoang lập nên làng An Bài. Đến năm 1418, Lê Lợi dấy binh khởi nghĩa, Trần Đạt đã kịp thời ra Lam Sơn giúp Lê Lợi đánh thắng giặc Minh thống nhất đất nước.

Trải qua gần 200 năm tồn tại, trước sự huỷ diệt khốc liệt của chiến tranh và sự tàn phá âm thầm của thời gian, ngôi đình đã bị hư hỏng nhiều. Năm 1993, đình được tu bổ lại tương đối nguyên vẹn, phần hậu đình trên nền móng cũ. Riêng các công trình tả vu, hữu vu, gác chuông, gác trống hiện nay chỉ còn nền móng.